
افراد دره سیلیکون تمایل دارند بازار استارتاپهای پشتدریا را کوچک یا کمعطش بدانند؛ اما این باور با نگرش اروپاییها نسبت به پتانسیل خودشان بهطرز کامل متفاوت است.
کنفرانس سالانه Slush در هلسینکی امسال بازاری برای سرمایهگذاری نشان داد که بهنظر میرسد در آستانهٔ تحول قرار دارد؛ بازاری که آمادهٔ ظهور اولین استارتاپ تریلیوندلاریش است.
کارآفرینان، سرمایهگذاران کارآفرینی و مقامات دولتی بهطور مشترک موانعی را که بهصورت سنتی اروپا را از رسیدن به مقیاس و پتانسیل واقعیاش باز میداشت، تأیید کردند. سالها بسیاری از کارآفرینان اروپایی برای تأسیس شرکتهای خود به ایالات متحده مهاجرت کردند یا پیش از زمان مناسب خروج کردند، چراکه در بازاری با کمبود مشتریان و نقدینگی محلی فعالیت میکردند.
شرکتهایی چون OMERs Ventures و Coatue سعی کردند پس از همهگیری با افتتاح دفاتر در لندن به بازار اروپا وارد شوند، اما این دفاتر را پس از مدتی بستهاند. برای مثال OMERs بخش عمدهای از تیم اروپایی خود را اخراج کرد. در همین حال، شرکتهای دره سیلیکون در سالهای اخیر ادعا کردهاند که برای تمرکز بر نوآوری، استارتاپها و سرمایهگذاران باید به سانفرانسیسکو بازگردند.
بهطور کلی، افراد بر این باورند که مشکلات حل شدهاند: چندین سرمایهگذار کارآفرینی به TechCrunch در Slush گفتند که تصور بازار کمسرمایه یا عدم علاقهٔ سرمایهگذاران عمیق آمریکایی به این بازار، اغراقآمیز است.
یک سرمایهگذار بهطور خاص اعلام کرد که در حال حاضر سرمایهٔ آمریکایی در بازار اروپا بیش از پنج سال پیش بیشتر است. علاوه بر این، برخی سرفصلها بیشتر جلب توجه میکنند: زمانی که OMERs Ventures اعلام کرد که عقبنشینی میکند، IVP و Andreessen Horowitz هر دو گفتند که دفاتری در لندن افتتاح میکنند. (متأسفانه Andreessen بعداً دفتر خود را نیز بسته).
اگرچه جذابیت مهاجرت به ایالات متحده همچنان قوی است، شرکتهای اروپایی نیز شروع به یافتن موفقیت در مقابل فشار سرمایهگذاران آمریکایی برای نقل مکان به دره سیلیکون جهت ساخت شرکتهای خود کردهاند.
آنتون اسیکا، همبنیانگذار و مدیرعامل پلتفرم کدگذاری حسگذاری (Vibe‑coding) Lovable، در Slush اظهار کرد که رشد شگفتانگیز شرکت — ۲۰۰ میلیون دلار درآمد سالانه تکرارپذیر تنها در یک سال پس از راهاندازی — به این دلیل است که استارتاپ در اروپا ماند و بهجای مهاجرت به آمریکا، نیروی کار باتجربهٔ دره سیلیکون را به استکهلم جذب کرد.
تاوِت هیینریکوس، شریک Plural که اولین استخدام اسکایپ مؤسسی است که در استونی تأسیس شد، در Slush گفت که بازار اروپا تقریباً یک دهه عقبمانده از ایالات متحده است، اما استارتاپها اکنون بهطور کامل به جریان اصلی پیوستهاند، بر خلاف ده سال پیش.
یک سرمایهگذار خطرپذیر دیگر افزود که زمانی که دههها پیش به سرمایهگذاری در استارتاپها آغاز کرد، این شرکتها و درآمدشان سهم قابلملاحظهای از تولید ناخالص داخلی یا درآمد منطقه نداشتند، اما اکنون همهچیز بهطور اساسی تغییر کرده و سهم استارتاپها به رشد ادامه خواهد داد.
افزایش تعداد داستانهای موفقیت اروپایی مانند Spotify و Klarna نیز باعث ارتقای تصویر این منطقه شده است؛ این موفقیتها به مؤسسان اطمینان میدهد که زمان زودتر از موعد خروج نکنند. همچنین به کارمندان استارتاپها مهارتها و امنیت مالی لازم برای شروع مسیر مستقل خود را بخشیده است.
نهادهای نظارتی نیز بیتاثیر نمیمانند؛ بهتازگی تلاش میکنند مسیر موفقیت استارتاپها را هموارتر سازند. اتحادیه اروپا در حال پیشبرد تغییرات مقرراتی است که سال آینده امکان ثبت استارتاپها در تمام کشورهای عضو اتحادیه را بهصورت همزمان، بهجای ثبت فقط در کشور مظهر، فراهم میکند. این گامها چالشهای خاص خود را دارند، اما پیشرفتی مهم به شمار میآیند.
البته هنوز موانعی وجود دارد. شرکتهای اروپایی نسبت به همتایان آمریکاییاش کمتر تمایل به آزمایش و بهکارگیری فناوریهای استارتاپی دارند. اما جو Slush نشانگر خوشبینی زیادی است. بهنظر میرسد اروپا آمادهٔ ظهور بهعنوان یک نیروی مستقل است، حتی اگر برای رسیدن به این وضعیت زمان بیشتری نیاز داشته باشد.
همانطور که بنر خوشآمدگویی Slush میگوید: «هنوز به اروپا شک دارید؟ به هلسینکی بروید».