رشد فردی یکی از عمیق‌ترین نیازهای انسانی ماست. وقتی برای یک برنامه رشد شخصی متعهد نمی‌شویم، راکد می‌مانیم یا اسیر باورهای محدودکننده‌مان می‌شویم. با این حال، صرف گفتنِ «می‌خواهم رشد کنم» کافی نیست. باید اهدافی روشن تعیین کنیم تا بتوانیم یک برنامه مؤثر برای رشد فردی بسازیم و سپس به اجرا بگذاریم.
به یاد داشته باشید، همان‌طور که تونی می‌گوید: «پاداش‌ها در عمل به دست می‌آیند، نه در حرف.» با صرف فکر کردن، هرگز بر چالش‌های رشد فردی‌تان غلبه نمی‌کنید. یک برنامه رشد و توسعه شخصی بسازید که از اقدامات عملی تشکیل شده باشد. سپس با کار و تلاش هدفمند، هر مانعی را که در مسیر اهدافتان قرار دارد از میان بردارید. با کار سخت و تعهد، به بهترین نسخه‌ی ممکن از خودتان تبدیل خواهید شد.
برنامه رشد فردی چیست؟
برنامه رشد و توسعه شخصی شما نقشه‌ای کاملاً اختصاصی برای زندگی‌تان است. از هدف و رسالت‌تان آغاز می‌شود: چه چیزی بیشترین شادی را برایتان به ارمغان می‌آورد؟ سپس از همان‌جا به عقب برگردید. عادات لازم را مشخص کنید، مهارت‌ها و دانشی را که باید در آن‌ها استاد شوید تعیین نمایید. اهداف مرحله‌به‌مرحله‌ای را که باید برای رسیدن به مقصد محقق کنید، وضع کنید.
رشد فردی فقط مخصوص کسانی نیست که احساس گیر افتادن می‌کنند یا مانع بزرگی پیش رو دارند. همه از داشتن یک برنامه رشد شخصی سود می‌برند. یادگیریِ چگونگیِ تداوم رشد شخصی برای ساختن اعتمادبه‌نفس، رسیدن به اهداف و یافتن رضایت و معنا ضروری است. اگر رشد نمی‌کنید، در حال افولید — پس وقت رشد کردن است.
تشخیص چالش‌های رشد فردی
اولین گام در تعیین اهداف توسعه فردی این است که مشخص کنید چه چیزهایی در زندگی برایتان اهمیت دارد. برنامه رشد و توسعه شخصی برای شما چه معنایی دارد؟ یعنی تبدیل شدن به یک ارتباط‌گر بهتر برای شریک زندگی‌تان؟ آیا موفقیت شغلی را در ذهن دارید؟ می‌خواهید رژیم غذایی سالم و پایدار اتخاذ کنید و از نظر جسمی سرحال‌تر شوید؟ می‌خواهید مدیریت بهتری بر امور مالی‌تان داشته باشید؟ فارغ از اینکه چالش‌های رشد شما چیست، راهی برای دستیابی به اهدافتان وجود دارد.
رشد و موفقیت برای هرکس معنای متفاوتی دارد، اما برنامه‌های رشد فردی معمولاً چهار حوزه زندگی را هدف می‌گیرند: حرفه‌ای، روابط، رشد ذهنی/فکری و سلامت جسمانی. در هر یک از این حوزه‌ها می‌توانید اهداف خود را متناسب با زندگی‌تان تنظیم کنید تا رشدتان تداوم یابد.
- اهداف حرفه‌ای شامل مقاصد کوتاه‌مدت و بلندمدت برای مسیر شغلی شماست. این اهداف باید اقدامات مشخص و ضرب‌الاجل‌های معین داشته باشند. برای مثال: ارتقای شغلی در یک سال آینده، رسیدن به نقش خاصی ظرف پنج سال و راه‌اندازی کسب‌وکار شخصی ظرف ده سال. این اهداف همچنین توسعه حرفه‌ای مانند دریافت گواهی‌نامه‌ها و حضور در کنفرانس‌ها را دربر می‌گیرند.
- اهداف رابطه‌ای می‌تواند به معنای یافتن عشق، اگر مجردید، یا تقویت پیوند فعلی‌تان باشد. اگر در جست‌وجوی عشق هستید، روی تعریف و یافتن شریک ایدئال و غلبه بر باورهای محدودکننده کار می‌کنید. اگر در رابطه هستید، ممکن است بخواهید شعله عشق را دوباره فروزان کنید یا از چرخه بحث و جدل خارج شوید.
- رشد فکری یعنی خوراک دادن به ذهن، کسب مهارت‌های تازه و الهام‌پذیر ماندن برای یادگیری مداوم. می‌توانید تصمیم بگیرید سراغ رمانی طولانی بروید که مدت‌ها عقب انداخته‌اید، نواختن پیانو را یاد بگیرید یا هر روز حل یک جدول کلمات را به عادت تبدیل کنید.
- سلامت جسمانی یکی از رایج‌ترین حوزه‌ها برای بهبود در برنامه رشد فردی است. در ظاهر هدف ممکن است کاهش وزن یا ساختن عضلات شکمی شش‌تکه باشد، اما عمیق‌تر نگاه کنید. سلامت جسمانی در نهایت یعنی زیستنِ یک سبک زندگی سالمِ جامع که انرژی و سرزندگی لازم برای تعقیب سایر اهدافتان را به شما می‌بخشد.
باورهای محدودکننده خود را شناسایی و نابود کنید! بیاموزید چگونه در یک لحظه حال‌وهوایتان را تغییر دهید.
درک دسته‌بندی‌های برنامه‌های رشد فردی
به تعداد آدم‌ها می‌توان برای برنامه رشد فردی مثال آورد، اما برای هدف خودمان می‌توان آن‌ها را در هفت دسته خلاصه کرد. این دسته‌ها عبارت‌اند از:
مهارت‌های شخصی
این‌ها می‌توانند مهارت‌هایی باشند که با آن‌ها به دنیا آمده‌اید — یا مهارت‌هایی که آموخته و کسب می‌کنید. برای درخشش در همه عرصه‌های زندگی، باید بدانید کدام مهارت‌هایتان قوی‌تر است و کدام‌ها نیاز به صیقل بیشتری دارند.
رشد شخصی
رشد به تحول نیاز دارد. برای دستیابی به اهداف کسب‌وکار، روابط، زندگی یا سلامت جسمانی، باید به انسانی متفاوت از گذشته تبدیل شوید. باید دانشتان را ژرف‌تر کنید و پذیرای رشد بمانید.
قدرت شخصی
قدرت شخصی به اختیاری اشاره دارد که به دیگران واگذار می‌کنید. اگر می‌خواهید رشد کنید، باید بخشی از این قدرت را به خود بازگردانید. اجازه ندهید دیگران شما را کنترل کنند.
بهبود فردی
برای بهبود زندگی‌تان باید ذهنیتی مثبت داشته باشید و سخت کار کنید. هر رشدی بر بهبود فردی تکیه دارد. اگر خودتان را برای بهتر شدن نرانید، هرگز به اهدافتان نخواهید رسید.
توانمندسازی فردی
نیروی یکتایی که در درون خود می‌بینید چیست؟ این موضوع ربطی به نگاه دیگران ندارد. با حفظ تصویری مثبت از خود و یافتن بسترهای خلاقانه‌ای که از آن‌ها لذت می‌برید، توانمندسازی‌تان را افزایش دهید.
تحلیل شخصی
تحلیل شخصی زمانی است که با نقاط قوت و ضعف خود صادقانه روبه‌رو می‌شوید. هیچ‌کس در همه چیز عالی نیست. در ارزیابی کاستی‌ها و اقداماتی که برای بهبود می‌توانید انجام دهید، روراست باشید.
اهداف شخصی
تعیین اهداف شخصی برای ایجاد تغییر و دستیابی به نتایج ضروری است. جاه‌طلبی بدون مجموعه‌ای روشن از دستاوردهای مدنظر، شما را به جایی نمی‌رساند.
چگونه یک برنامه رشد و توسعه شخصی بسازیم
1. مشخص کنید واقعاً از رشد فردی چه می‌خواهید
اولین گام در تدوین برنامه رشد شخصی این است که بیندیشید واقعاً چه می‌خواهید. از خود بپرسید: نتایجِ آرزوم چیست؟ نهایتاً می‌خواهم به کدام دستاورد برسم؟ باید روشن کنید از برنامه رشد و توسعه شخصی‌تان چه می‌خواهید. ارتقای شغلی می‌خواهید؟ می‌خواهید رابطه عاطفی‌تان را قوی‌تر کنید؟ می‌خواهید قوی‌تر و سالم‌تر باشید؟ هر هدفی که دارید، آن را دقیق نام‌گذاری کنید.
وقتی نتیجه‌ای روشن در ذهن داشتید، به دلیلِ پشت هدف فکر کنید. در نگاه اول شاید تصور کنید فقط می‌خواهید احساس بهتری نسبت به خود داشته باشید یا راه‌هایی برای تقویت خودتان بیابید. همه این‌ها مهم‌اند، اما برای بردن رشدتان به سطحی بالاتر، باید کمی عمیق‌تر کاوش کنید.
2. «چرای» عمیق‌تر را کشف کنید
برای فهمیدنِ چگونگیِ تداوم رشد فردی، خودتان را به یافتن یک «چرای» بزرگ‌تر به چالش بکشید. آیا ارتقا می‌خواهید تا بتوانید بهتر از خانواده‌تان حمایت کنید؟ آیا رابطه عاطفیِ قوی‌تر به شادی و بهره‌وری بیشتر در زندگی‌تان منجر می‌شود؟ آیا آمادگی جسمانی بهتر به شما اجازه می‌دهد بیشتر به جامعه‌تان خدمت کنید؟
با شناخت اینکه انگیزه‌هایتان از خودتان فراتر می‌روند، دلگرم‌تر می‌شوید که کار را جدی بگیرید و واقعاً به برنامه رشد فردی‌تان متعهد بمانید. دلایل‌تان باید روشن و برانگیزاننده باشند و کمکتان کنند روی معنای دستیابی به رشد شخصی برای سبک زندگی‌تان تمرکز کنید. وقتی این کار را می‌کنید، دیگر خودتان را به سمت هدف هل نمی‌دهید؛ بلکه با اشتیاق به سوی آن کشیده می‌شوید.
3. موانع برنامه رشد شخصی‌تان را دقیق مشخص کنید
اکنون باید ببینید چه چیزهایی مانع راهتان است. بسیاری از افراد چالش‌ها را سد راه رشد می‌بینند، در حالی که آن‌ها در حقیقت می‌توانند فرصت باشند. به آنچه به عنوان مانع در مسیرتان می‌بینید نگاه کنید و ببینید چطور می‌توانید آن‌ها را بردارید — یا با بازقالب‌بندی از همان‌ها پلی به سوی اهدافتان بسازید.
راحت است که فکر کنید نداشتن مدرک تحصیلی پیشرفته در صنعت‌تان یک مانع است؛ اما اگر صادقانه‌تر نگاه کنید، شاید موانع پنهان‌تری در کار باشد. شاید اساساً به صنعت‌تان علاقه‌ای ندارید. این چالش در واقع دعوتی است به پیمودن مسیری دیگر و کاوش شغلی که برایتان معنادارتر است. لازم نیست بین اشتیاق و سودآوری یکی را انتخاب کنید — وقتی به رسالت‌تان وفادار باشید، هر دو ممکن است.
4. ابزارها و کوچِ موردنیاز را تهیه کنید
کمک خواستن اشکالی ندارد. پذیرفتن اینکه به تنهایی نمی‌توانید یک برنامه رشد شخصی بی‌نقص بسازید، شکست نیست. بسیاری از موفق‌ترین افراد جهان هنگام آغاز مسیر رشد، از ابزارها و راهبردهای بیرونی بهره می‌گیرند. بهترین کتاب‌های رشد فردی را مرور کنید، به سراغ داستان‌ها یا نقل‌قول‌های الهام‌بخش بروید یا منتوری بیابید که به شما توان بدهد. همچنین می‌توانید با یک کوچِ رشد فردی کار کنید تا برنامه‌تان را شفاف کند و بهترین استراتژی را برای تحقق آن توسعه دهد.
اگر به منتور دسترسی ندارید، فردی را که تحسینش می‌کنید شناسایی کنید و انتخاب‌هایش را مطالعه کنید. از کلام تونی راهنمایی بگیرید: «اگر می‌خواهید موفق شوید، فردی را بیابید که به نتایجی که شما می‌خواهید رسیده و کارهایی را که او می‌کند الگو بگیرید تا همان نتایج نصیبتان شود.» آن‌ها چگونه به موفقیت رسیدند؟ مسئولیت‌های روزمره‌شان را چطور پیش می‌برند؟ مسیرشان به سوی رشد شخصی چگونه بوده است؟ چه مشهور باشند چه یکی از اطرافیان‌تان، با استفاده از ابزارها و تکیه بر موفقیت دیگران، راه خودتان را به‌مراتب آسان‌تر خواهید یافت.
5. مطمئن شوید با اهداف رشد فردی‌تان همسو هستید
رشد فردی فقط تعیین هدف و سخت کار کردن برای رسیدن به آن‌ها نیست. بسیاری از ما از تعارضات درونی رنج می‌بریم که به خودتخریبی می‌انجامد. باید ابتدا این تعارضات را شناسایی و باز کنیم و خود را همسو سازیم، سپس گام بعدی را در برنامه رشد شخصی برداریم. پایبندی به قانون جذب می‌تواند به ایجاد این همسویی کمک کند.
وقتی همسو شدید، خواهید دید که اقداماتی انجام می‌دهید که به موفقیت می‌انجامد. روی آنچه واقعاً می‌خواهید تمرکز می‌کنید و در ژرفای وجودتان می‌دانید که شایسته‌ی رشد فردی و زندگی موفقی هستید که به سوی آن می‌کوشید.
6. همه چیز را بنویسید
نگه داشتن برنامه رشد شخصی در ذهن، دشوار است. به‌راحتی ممکن است تغییرات کوچک و پی‌درپی ایجاد کنید که شما را از رسیدن به اهداف دور می‌کند. وقتی آن را می‌نویسید، مدرکی دیداری از برنامه اولیه دارید و هر زمان لازم شد می‌توانید به آن رجوع کنید. نوشتن برنامه و پیگیری پیشرفت، تمرکزتان را افزایش می‌دهد و حواس‌پرتی‌ها را کاهش می‌دهد.
دنیا می‌تواند پرسر و صدا باشد و ذهن به‌سادگی از همهمه پر می‌شود. داشتن برنامه‌ای مکتوب این صدا را کم می‌کند و شما را به مرکز خود بازمی‌گرداند. برخی سیستم‌های یکپارچه مانند روش برنامه‌ریزی سریع تونی رابینز (RPM) ردیابی را در خود دارند که به خلق هدف، حفظ شتاب و تجربه‌ی حس عظیمی از رضایت در طول سفر رشد فردی کمک می‌کند.
7. موفقیت‌هایتان را جشن بگیرید
منتظر نمانید تا همه اهدافتان محقق شوند و بعد جشن بگیرید. هر زمان در بخشی از برنامه رشد شخصی‌تان پیشرفتی داشتید، زمانی را برای قدردانی از خود اختصاص دهید. می‌توانید با عمل‌های کوچکِ خودمراقبتی مانند گرفتن ماساژ یا گذراندن زمانی بی‌وقفه با فعالیت‌های محبوب‌تان از خود پذیرایی کنید. لذت جشن را با به اشتراک گذاشتن آن با فردی که از مسیر رشدتان خبر دارد بیشتر کنید. این کار پیوندها را عمیق‌تر و پیشرفت‌تان را پاداش‌بخش‌تر می‌کند.
هرچند مسیر تغییر در ابتدا طولانی به نظر می‌رسد، اما با پیگیری رشد شخصی در طول زمان، برای ادامه راه الهام می‌گیرید. دستاوردهای کوچک در سفر رشدتان را جشن بگیرید و اگر در برنامه‌تان لغزشی پیش آمد، دلسرد نشوید. همان‌طور که تونی در «بهترین زمان زندگی‌ات» توضیح می‌دهد، ضروری است هنگامی که مسیر رشد خود را طی می‌کنید، برای کاری که تا کنون انجام داده‌اید ارزش قائل شوید.
8. تا آخر بروید و خود را پاسخ‌گو نگه دارید
با به‌روزرسانی منظمِ یک دوست نزدیک یا یکی از اعضای خانواده درباره پیشرفت‌تان، خود را نسبت به اهداف رشد شخصی پاسخ‌گو نگه دارید. همچنین می‌توانید با یک کوچ سلامت یا شریک حرفه‌ای پاسخ‌گویی دیگری کار کنید تا در مسیر بمانید و در صورت لزوم برنامه‌تان را اصلاح کنید. اغلب برای کسانی که روی رشد شخصی کار می‌کنند مفید است که با فرد دیگری که او هم برنامه خودش را دنبال می‌کند هم‌راه شوند. این کار به شما امکان می‌دهد این مسیر را کنار هم طی کنید و حمایت و دلگرمی متقابل فراهم نمایید.
زندگی‌ای سرشار از هدف، اشتیاق، وفور و شادی بسازید
امروز اهداف رشد فردی‌تان را بنا کنید
هرکس قدرتِ بهتر کردنِ زندگی خود را دارد. چه در پی معنا و رضایت بیشتر در زندگی شخصی باشید و چه در حوزه حرفه‌ای، نخستین گام این است که تصمیم بگیرید آماده‌اید به یک برنامه رشد و توسعه شخصی متعهد شوید. با چنین برنامه‌ای، دیگر نیازی نیست خودتان را با دیگران مقایسه کنید. سپس می‌توانید چرایی حقیقیِ تغییر را روشن کنید، بهترین ابزارها را برای رسیدن انتخاب نمایید و در طول مسیر، پیشرفت‌تان را پیگیری کنید.
همان‌طور که تونی می‌گوید: «اگر همان کارهای همیشگی را انجام دهید، همان نتایج همیشگی را می‌گیرید.» از امروز شروع به ایجاد تغییر در زندگی‌تان کنید و خیلی زود نتایجی را خواهید دید که همواره خواسته‌اید.
زندگی را به شیوه خودتان زندگی کنید و تمام ظرفیت وجودی‌تان را آزاد کنید
