«چطور برای درس خواندن انگیزه پیدا کنم؟» احتمالاً پرتکرارترین سؤالی است که در اینستاگرام از من می‌پرسند. طی سال‌ها چند پست درباره‌اش نوشته‌ام، اما خواستم این مقاله را بنویسم تا همه‌ی نکته‌هایی را که برای انگیزه‌دادن به خودتان وقتی حال و حوصله ندارید به کار می‌آیم، یک‌جا جمع کنم.
چه لازم باشد برای امتحانات پایان‌ترم بخوانید، چه وسط ترم دنبال یک جرقه‌ی انگیزه برای درس یا انجام کارها باشید، این مطلب کمکتان می‌کند!
نکته‌هایی برای پیدا کردن انگیزه‌ی درس خواندن
۱- از شب قبل آماده شوید
اگر از قبل می‌دانید فردا کار زیادی دارید، تصمیم‌ها را از روز قبل بگیرید. مثلاً:
- میز کارتان را مرتب کنید تا صبح که بیدار می‌شوید مرتب و آماده باشد
- محیط کار را طوری آماده کنید که همه‌چیز دم‌دست باشد (کش مو، خودکار، کاغذ، بالم لب، شارژ هدفون و…)
- فهرست کارهای فردا را بنویسید
- لباس فردا را از قبل انتخاب کنید
هدف این است که تعداد تصمیم‌هایی را که لازم است صبح بگیرید کم کنید. این‌طوری از خستگی ناشی از تصمیم‌گیری جلوگیری می‌شود، چون از قبل تصمیم‌ها را گرفته‌اید. شاید قدرت این ترفند دست‌کم گرفته شود، اما امتحانش کنید؛ واقعاً فرق می‌کند، مخصوصاً روزهایی که لازم است کارهای زیادی انجام دهید!
۲- هر روز یک لیست انجام‌دادنی‌ها بنویسید!
برای من داشتن فهرست کارهای روزانه ضروری است؛ جهت می‌دهد و هدف می‌سازد. علاوه بر این، تیک زدن کارهای انجام‌شده واقعاً لذت‌بخش است!
برای برنامه‌ریزی روزهایم از ابزارهای مختلف استفاده می‌کنم و بسته به حالم تغییر می‌کند.
وقتی ترجیح می‌دهم کاغذی بنویسم، گاهی از یک پد ساده استفاده می‌کنم:
وقتی اپ استفاده می‌کنم معمولاً Things 3، Trello یا Taskade را برمی‌گزینم. اخیراً با Notion هم بیشتر کار می‌کنم. هر جور که راحتید، فقط یک فهرست بنویسید. باور کنید انگیزه‌ی درس خواندن را زیاد می‌کند!
۳- زمان‌بندی کارها را در تقویم بلوک‌بندی کنید
این تکنیک مدیریت زمان شاید در نگاه اول موقع دیدن تقویم دلهره‌آور به نظر برسد، اما خیلی کمک می‌کند. مثلاً همیشه به کسانی که در برآورد زمان لازم برای قبول یک پروژه مشکل دارند، این روش را پیشنهاد می‌دهم.
بعد از نوشتن فهرست کارهای روز، قدم بعدی این است که مدت‌زمان هر کار را تخمین بزنید و آن را در تقویمتان ثبت کنید. این‌گونه می‌بینید فهرستتان واقع‌بینانه هست یا نه. هرچه بیشتر این کار را تکرار کنید، در تخمین مدت‌زمان کارها ماهرتر می‌شوید. رمز کار این است که زمان لازم را دست‌کم نگیرید و حتی کمی بیشتر در نظر بگیرید.
همچنین من اغلب یک «بافر زمانی» در تقویمم اضافه می‌کنم (مثلاً شنبه در تصویر زیر). این زمان برای تمام کردن کارهایی است که بیشتر از حد انتظار طول می‌کشند یا اتفاقات پیش‌بینی‌نشده‌ای که همیشه پیش می‌آیند!
۴- ویدئوهای زنده‌ی Study With Me را در یوتیوب ببینید
با ویدئوهای «Study With Me» در یوتیوب آشنا هستید؟ این ویدئوها برای انگیزه گرفتن جهت درس خواندن خیلی مؤثرند! یک پست کامل نوشته‌ام که توضیح می‌دهد Study With Me چیست و چرا مفید است. در جامعه‌ی مطالعه دو نوع ویدئو رایج است: ولاگ‌ها و ویدئوهای مطالعه‌ی هم‌زمان که شما هم‌زمان با یوتیوبر درس می‌خوانید.
در ویدئوهای ولاگ‌محور، بیننده روز مطالعه‌ی یک نفر را دنبال می‌کند و یوتیوبر کارهایی را که انجام داده به اشتراک می‌گذارد. دیدن فردی که پربازده است، انگیزه‌ی ما را برای انجام کارهای خودمان بالا می‌برد! کانال یوتیوب Ruby Granger را هم پیشنهاد می‌کنم که همیشه به من انگیزه می‌دهد. برای پیشنهادهای دیگر، فهرست کانال‌های یوتیوبی که به انگیزه‌ی درس خواندن کمک می‌کنند را ببینید.
نوع دیگر، ویدئوهای مطالعه‌ی زنده است که هدفشان انگیزه‌دادن متقابل برای کار کردن است؛ مثل یک گروه مطالعه‌ی دوستانه دور یک میز، اما به‌صورت مجازی.
۵- با یک کار ساده که دوستش دارید شروع کنید
بعضی‌ها پیشنهاد می‌کنند روز را با کاری سخت و مهم شروع کنیم تا از ذهن تازه‌مان استفاده کنیم. برای من این روش جواب نمی‌دهد. من روزهایم را با یک کار ساده و دلخواه شروع می‌کنم، مثل کاری مربوط به وبلاگ یا اینستاگرامم. وقتی این کار را تمام می‌کنم، شتاب و حس موفقیت و اعتمادبه‌نفسی به دست می‌آورم که کمک می‌کند بروم سراغ کارهای سخت‌تر و کم‌میل‌تر!
نمونه‌هایی از کارهای ساده:
- پاسخ دادن یا ارسال ایمیل
- دسته‌بندی و نظم‌دهی برگه‌ها
- هر کار «اداریِ شخصی» روزمره
۶- یک روتین مطالعه بسازید و عادت‌ها را شکل دهید
ساختن روتین مطالعه خیلی مهم است. به‌نظرم چیزی است که در انگیزه‌ی درس خواندن ما تغییر بزرگی ایجاد می‌کند. وقتی عادت کنید روزانه تعداد مشخصی ساعت کار کنید، درس خواندن خیلی کمتر سخت می‌شود؛ حتی آسان می‌شود.
قبلاً مفصل‌تر درباره‌ی ساختن روتین در پست «چطور و چرا روزی ۸+ ساعت درس می‌خوانم» صحبت کرده‌ام. برنامه‌ی من معمولاً این‌طور است (با کمی تغییر بسته به شرایط زندگی!):
۷ تا ۹ صبح: بیدار شدن، دوش، آماده شدن
۹ تا ۱۰ صبح: صبحانه و تماشای ۱ قسمت از یک سریال
۱۰ تا ۱۳: مطالعه
۱۳ تا ۱۴: ناهار همراه با تماشای یک قسمت دیگر سریال
۱۴ تا ۱۸: مطالعه
۱۸ تا ۲۰: شام + استراحت
۲۰ تا ۲۲: مطالعه
روتینی تنظیم کنید که دوست دارید به آن پایبند بمانید. اولش سخت است، اما کم‌کم پایبندی به آن برایتان ساده‌تر می‌شود. اگر اول کار نتوانستید دقیق اجرا کنید ناامید نشوید؛ روتین را واقع‌بینانه‌تر و قابل‌اجراتر کنید و به‌تدریج اصلاحش کنید. با خودتان سخت نگیرید.
۷- به یاد بیاورید چرا می‌خواهید این کارها را انجام دهید
هدف نهایی‌ای که می‌خواهید به آن برسید چیست؟
برای رسیدن به شغل رؤیایی‌تان درس می‌خوانید؟
چه چیزی شما را به کار کردن ترغیب می‌کند؟ حواستان باشد دلایل صرف کردن وقتتان را گم نکنید.
یک دفترچه یا ویرایشگر متن باز کنید و با وضوح بنویسید چرا امروز می‌خواهید درس بخوانید.
۸- از روش پومودورو برای مدیریت زمان و استراحت‌ها استفاده کنید
روش پومودورو خیلی ساده است! ایده این است که در بلوک‌های ۲۵ دقیقه‌ای درس بخوانید. مثلاً:
- فهرست کارها را بنویسید و یک تایمر آماده کنید (می‌توانید از سایتی مثل Pomofocus یا یک اپ موبایل استفاده کنید).
- تایمر را برای ۲۵ دقیقه تنظیم کنید و تا پایان جلسه فقط روی یک کار تمرکز کنید.
- وقتی جلسه تمام شد، یک «پومودورو» کامل کرده‌اید!
- یک استراحت ۵ دقیقه‌ای بگیرید.
- بعد از ۴ پومودورو، نوبت یک استراحت طولانی‌تر است، معمولاً بین ۱۵ تا ۳۰ دقیقه.
من ترجیح می‌دهم به‌جای ۲۵ دقیقه، جلسات ۵۰ دقیقه‌ای داشته باشم و به‌جای ۵ دقیقه، ۱۰ دقیقه استراحت کنم. دلیلش هم این است که معمولاً دیر می‌شود و اگر بخواهم آب یا میان‌وعده‌ای بردارم، استراحتم بیش از ۵ دقیقه می‌شود.
این روش تضمین می‌کند زمان کار باکیفیتی دارید که در آن واقعاً بدون حواس‌پرتی روی کار در دست تمرکز می‌کنید. (اگر مشاوره‌ی بیشتری می‌خواهید، مقاله‌ی «چطور بدون حواس‌پرتی درس بخوانیم» را هم نوشته‌ام!)
۹- یک پوستر انگیزشی جلوی میزتان بزنید!
به‌ویژه در ایام امتحانات، گاهی پوستری مثل عکس زیر درست می‌کنم! می‌نویسم می‌خواهم چه کارهایی انجام دهم:
- گرفتن نمره‌ی خوب در درس یادگیری ماشین
- و در جبر خطی‌ام
بعد یک جمله‌ی انگیزشی اضافه می‌کنم. این‌بار این بود: «اگر آسان باشد، جذاب نیست. هر متخصصی روزی مبتدی بوده است!»
۱۰- درس خواندن را سرگرم‌کننده کنید
بسته به رشته‌تان، سعی کنید تکنیک‌هایی پیدا کنید که مطالعه را برایتان جذاب‌تر کند. چند ایده:
- فلش‌کارت بسازید (کاغذی یا با Quizlet – دومی حالت بازی هم دارد!)
- ویدئوهای آموزشی آنلاین ببینید
- خلاصه‌های زیبا هم‌زمان با یادگیری مطالب درست کنید
- برای یادسپاری بهتر، نقشه‌ی ذهنی (مایندمپ) بکشید
۱۱- قانون ۲ دقیقه
اغلب سخت‌ترین بخش، شروع کردن است! قانون ۲ دقیقه کمک می‌کند وقتی گیر کرده‌اید شروع کنید.
فرض کنید روی مبل نشسته‌اید و دنبال انگیزه برای درس خواندن می‌گردید (می‌دانم، دقیقاً برای من هم همین‌طور است!). بعد با خودتان بگویید:
«باشه، می‌دانم الآن حوصله‌ی درس ندارم. اما بلند می‌شوم، می‌روم پشت میزم و فقط ۲ دقیقه کار می‌کنم. اگر هنوز حسم نبود، می‌توانم کار را متوقف کنم.»
همان‌طور که حدس می‌زنید، معمولاً بعد از دو دقیقه ادامه دادن خیلی ساده می‌شود!
۱۲- زمان صرف‌شده برای کارها را ردیابی کنید
با ابزاری مثل Toggl Track زمانتان را ثبت کنید تا ببینید کجا وقت از دست می‌دهید و هر کار واقعاً چقدر طول کشیده است. برای من یک حس پاسخ‌گویی هم ایجاد می‌کند. 🙂
۱۳- یک ورزش سریع ۱۰ دقیقه‌ای
گاهی هر کاری می‌کنم، جلوی کامپیوتر می‌نشینم و فقط زل می‌زنم! (بله، واقعاً!)
وقتی این‌طور می‌شود، یک پیاده‌روی کوتاه می‌روم، ورزش می‌کنم یا یوگا انجام می‌دهم. معمولاً در یوتیوب «یوگای ۱۰ دقیقه‌ای» را جست‌وجو می‌کنم (مثل این ویدئو از Adriene) و بعد سعی می‌کنم به کارهایم برگردم. 🚶♀️🧘♀️
۱۴- انگیزه پیدا نمی‌کنید؟ یک استراحت پربازده بگیرید
اگر حس می‌کنید هر کاری می‌کنید انگیزه ندارید، یک استراحت پربازده بگیرید. بروید سراغ کارهای مفید دیگری که ربطی به درس ندارند. این‌طوری برای هفته‌ی آینده زمان می‌خرید و احتمالاً تا آن موقع انگیزه‌ی بیشتری پیدا می‌کنید!
چند نمونه از کارهای پربازده:
- شستن ظرف‌ها
- شستن لباس‌ها
- رفتن برای خرید و کارهای خانه
- تهیه‌ی وعده‌های غذایی از قبل
- تمیز کردن میز کار، اتاق، خانه و…
با این حال، همه‌ی ما روزهای بدی داریم که حوصله‌ی هیچ کاری نداریم. برای همه پیش می‌آید. وقتی من چنین روزهایی دارم، می‌پذیرم. تمام روز روی مبل می‌نشینم و نتفلیکس می‌بینم و سعی می‌کنم کارهای ساده‌ای انجام دهم که باز هم پربازده باشد؛ مثل زمان‌بندی پست‌ها برای صفحه‌ی فیس‌بوکم یا گروه فیس‌بوک، زمان‌بندی توییت‌ها در توییتر و… به این ترتیب همچنان وقتی روی مبل مشغول فیلم دیدنم، می‌توانم کمی هم مفید باشم!
پست‌های اینستاگرامی من درباره‌ی انگیزه:
- چطور ساختار و انگیزه‌ی بیشتری برای درس یا کار داشته باشیم؟
- وقتی انگیزه‌ی درس خواندن نداریم چه کنیم؟
- چطور انگیزه‌ی درس خواندن را حفظ کنیم؟
جمع‌بندی
در پایان امیدوارم این مقاله چند نکته‌ی کارآمد به شما داده باشد تا وقتی پیدا کردن انرژی سخت است، برای درس خواندن انگیزه بگیرید!
اگر شما هم نکته‌های دیگری دارید که خودتان استفاده می‌کنید، خوشحال می‌شوم در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید!
